Rodzaje odpowiedzialności cywilnej
W Polsce wyróżniamy dwa rodzaje odpowiedzialności cywilnej czyli deliktową i kontraktową. Jakie są różnice i czym się charakteryzują ?
- Odpowiedzialność cywilna deliktowa – zagadnienie tej odpowiedzialności jest zawarte w art. 415 Kodeksu Cywilnego. Ten rodzaj szczególnie występuje w dokumentacji, którą otrzymujemy od firmy ubezpieczeniowych. W jakich sytuacjach mamy do czynienia z tym rodzajem odpowiedzialności ? Z tym rodzajem mamy do czynienia gdy w wyniku czynu niedozwolonego lub zaprzestania odpowiedniego działania, które spowodowało powstanie szkody. Przykładem odpowiedzialności cywilnej deliktowej jest np. gdy przekroczyliśmy dozwoloną prędkość i w wyniku tego czynu spowodowaliśmy wypadek. Kolejnym przykładem może być uderzenie w zaparkowany pojazd przez przedmiot, który wypadł z naszego okna. Podsumowując pojęcie odpowiedzialności deliktowej możemy jasno stwierdzić, że sytuacje, w których mamy do czynienia z tym zagadnieniem są to szkody wyrządzone nieumyślnie, ale mimo to ponosimy za nie odpowiedzialność.
Warto wspomnieć, że odpowiedzialność cywilną deliktową możemy podzielić na 3 podrodzaje:
- Odpowiedzialność na zasadzie winy – tutaj musimy udowodnić, że to sprawca wyrządził szkodę w przypadku gdy chcemy uzyskać odszkodowanie. W przypadku tej odpowiedzialności ponosimy konsekwencje bez względu na umyślność spowodowania szkody. Jedynym wykluczeniem z takiej odpowiedzialności są osoby, które w momencie zdarzenia były niepoczytalne lub nie miały ukończonych 13 lat.
- Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka – w porównaniu do poprzedniego rodzaju odpowiedzialności deliktowej tutaj nie musimy udowadniać winy. W tym przypadku nie ma znaczenia czy do wyrządzenia szkody przez sprawcę doszło z jego winy ponieważ obowiązek odszkodowawczy spoczywa na osobie, która ponosi odpowiedzialność za osoby trzecie lub posługiwał się określonymi rzeczami materialnymi. Doskonałym przykładem tutaj będzie sytuacja, w której doszło do zawalenia się budowli, za którą odpowiada właściciel ponieważ do jego obowiązków należy aby utrzymać budynek w stanie nie zagrażającym bezpieczeństwu. Inna sytuacja jest gdy przedmiot, który powstał jest niebezpieczny i w tym przypadku odpowiada zarówno producent jak i wytwórca lub osoba, która stworzyła materiał dla danego produktu.
Odpowiedzialność na zasadzie słuszności – z tym rodzajem spotykamy się gdy szkody zostały spowodowane np. przez nasze zwierzęta. Przykładowo jeśli nie dopilnowaliśmy naszego psa co spowodowało, że nam uciekł po czym ugryzł całkowicie przypadkową osobę to w takiej sytuacji my ponosimy odpowiedzialność ponieważ nie spełniliśmy obowiązku, którym jest pilnowanie swojego zwierzęcia.
Drugim rodzajem odpowiedzialności cywilnej, którą wyróżniamy w Polsce jest odpowiedzialność cywilna kontraktowa. Co oznacza to pojęcie ?
- Odpowiedzialność cywilna kontraktowa – z tym rodzajem mamy do czynienia gdy została wyrządzona szkoda spowodowana niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem działań, które były określone w umowie. Dlatego w związku z tym jest to zupełnie inny rodzaj odpowiedzialności cywilnej. Przykładem jest tutaj gdy osoba odpowiedzialna za wykonanie zadania uzgodnionego w umowie, mimo chęci i wszelkich starań próbowała to zrobić ale z pewnych przyczyn nie miał możliwości zrealizować tego zadania. Istotną kwestią jest tutaj, że z odpowiedzialnością kontraktową mamy do czynienia gdy zła realizacja zadania lub opóźnienia w realizacji nie wynika z niezrealizowania obowiązków przez np. inną firmę, gdyż to strona umowy jest zobowiązana do należytego wykonania zadania. Doskonałym przykładem będzie tutaj sytuacja gdy np. zleceniobiorca przyjął zlecenie ułożenia płytek na ścianie w domu klienta, ale przedsiębiorstwo odpowiadające za dostarczenie materiału nie zrobiło tego to w tym przypadku to nie fachowiec ponosi odpowiedzialności kontraktowej. Przepisy prawne dotyczące tej odpowiedzialności reguluje art. 471 Kodeksu Cywilnego.
Odpowiedzialność cywilna – ubezpieczenia
Warto jest skorzystać z odpowiedniej ochrony ubezpieczeniowej w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem ponoszenia finansowych konsekwencji za szkody spowodowane wynikające z odpowiedzialności cywilnej. Wykupienie takiej ochrony w większości przypadkach jest obowiązkowe, takim ubezpieczeniem jest OC, które musi wykupić każdy, kto jest właścicielem pojazdy mechanicznego, obowiązkowe jest również ubezpieczenie rolnika.
Oprócz wymienionych wyżej grup zobowiązanych do posiadania ochrony ubezpieczeniowej obowiązkowi temu podlegają również przedstawiciele niektórych zawodów. Taka ochrona ma na celu zabezpieczenie klientów przed błędnymi decyzjami oraz złą realizacją usług przez danych specjalistów. Dzięki takiej ochronie sprawca ma możliwość uniknięcia pokrycia kosztów odszkodowania z własnych środków a poszkodowany może liczyć, że je otrzyma.
Przypadki zawodów, w których ochrona jest obligatoryjna:
- agent ubezpieczeniowy
- adwokat
- radca prawny
- księgowy
- notariusz
- architekt
- lekarz
- broker ubezpieczeniowy
- rzeczoznawca majątkowy
- organizator imprez masowych.
Powyżej zostały wymienione tylko niektóre profesje. Ryzyko nie posiadania takiego ubezpieczenia niesie za sobą konsekwencje utraty klientów ale i również otrzymaniem kary. Bardzo często konsumenci pytają o tę kwestie ponieważ są świadomi, że specjaliści powinni posiadać taką ochronę ubezpieczeniową. Niestety klienci mogą mieć problem z uzyskaniem odszkodowania decydując się na nawiązanie współpracy z fachowcami, którzy nie posiadają takiego ubezpieczenia. A nie wykonali swojej pracy należycie.
Nieubezpieczeni są narażeni na wysokie koszty, ponieważ w przypadku spowodowania szkody muszą pokryć z własnych środków odszkodowanie.
Dodatkowo możemy wykupić dobrowolne ubezpieczenie OC takie jak OC w życiu prywatnym. Posiadanie takiego ubezpieczenia pozwala nam zabezpieczyć się na sytuacje, w których spowodujemy szkodę osobom trzecim. Posiadając takie ubezpieczenie unikniemy odpowiedzialności finansowej za szkody wyrządzone przez nas lub naszych bliskich. Takimi szkodami mogą być efekty wynikające z opieki nad dziećmi, prowadzenia domu, posiadania zwierząt czy też uprawiania sportu jako hobby oraz w wielu innych sytuacjach.